Ακούω τις μπότες…. στις καπότες στις καπότες

Η απέναντι όχθη του Βασίλη Καπετάνιου
Κυριακή πρωί γύρω στις έντεκα όλη η οικογένεια μαζί έπινε τον καφέ της στο μεγάλο μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου και σχολίαζαν την επικαιρότητα δυο μέρες μετά τα γεγονότα στις παρελάσεις της 28^ης Οκτωβρίου. Ο παππούς σε μια κυριακάτικη εφημερίδα κοιτούσε με ένα παράξενο βλέμμα τον νεαρό Λαρισαίο μαθητή με την ανοικτή παλάμη προς τους επισήμους.

-Πατέρα δεν φαντάζομαι να τον δικαιολογείς τον νεαρό με την μούντζα που έριξε στους επισήμους;

-Όχι μόνο τον δικαιολογώ αλλά και τον επαινώ , όταν αυτοί διαπόμπευσαν την πατρίδα μας με το κούρεμα αυτός δεν είχε άλλη επιλογή παρά να ακολουθήσει την ποινή της μούντζας και σε πληροφορώ ότι είναι μικρότερη ποινή.

-Και πρέπει να μείνει ατιμώρητος και να περάσουμε σε μια αναρχία να κάνει ο καθένας ότι θέλει.

-Δεν είπα να μην τιμωρηθεί!!!

-Μα καλά θα μας τρελάνεις Κυριακάτικα;

-Να τιμωρηθεί γιατί έχει  παραβεί κάποιους κανόνες. Και η ποινή αυτή να είναι ένα παράσημο στην ζωή του. Η τιμωρία του είναι στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι το τίμημα της αξιοπρέπειας του.

-Μου φαίνεται ότι γέρασες και τα έχασες τελείως.

-Καλημέρα σε όλους ( είπε ο Πέτρος, μόλις βγήκε στο μπαλκόνι ένοιωσε την τεντωμένη ατμόσφαιρα ανάμεσα στον πατέρα του τον Χαράλαμπο και τον συνονόματο παππού του. )

-Πάω στην υπόγα ( με βιαστικές κινήσεις ο παππούς μάζεψε τις εφημερίδες του και ετοιμάστηκε να κατέβει για μια στιγμή κοντοστάθηκε ) Πέτρο έφερες από την Αγγλία κάτι μαρκαδόρους που γράφουν πάνω σε ύφασμα ή κάνω λάθος;

-Πάω να στους φέρω παππού .

Ο παππούς πήγε στο υπόγειο και μετά από λίγο κατέβηκε και ο Πέτρος. Είδε τον παππού του στο μικρό τραπεζάκι του υπογείου να σχεδιάζει μια άσπρη φανέλα  με τους μαρκαδόρους που του έδωσε. Σε μια καρέκλα ήταν αφημένοι έξι τόμοι από μια σπάνια έκδοση του εξάτομου έργου του Φαίδωνα Κουκουλέ «Βυζαντινών βιος και πολιτισμός». Ο Πέτρος μπήκε μέσα ο παππούς έκανε σαν να μην τον είδε. Με σίγουρες κινήσεις βγάζει το γιλέκο του και πάνω από την μπλούζα του φορά την ζωγραφισμένη φανέλα. Είχε σχεδιάσει μια κόκκινη μούντζα ένα μαύρο ψαλίδι με κάτι τρίχες κομμένες και από κάτω με μαύρα γράμματα μια ατάκα: ακούω τις μπότες…. στις καπότες στις καπότες. Ο Πέτρος ξαφνιάστηκε, του φάνηκε λίγο υβριστικό σύνθημα και ο παππούς του παρά τις ιδιοτροπίες του δεν είχε υποπέσει ποτέ στο σφάλμα της χυδαιότητας. Με μια λοξή ματιά διάβασε την απορία του εγγονού του.

-Ξέρεις τι είναι ο τερζής ;

-Ο Πασχάλης Τερζής παππού είναι ένας πολύ καλός λαϊκός τραγουδιστής.

-Τερζής είναι τούρκικη λέξη και σημαίνει τον ράφτη χονδρών μάλλινων ρούχων , με την σακοράφα έραβε τις κάπες ή αλλιώς καπότες των βοσκών. Τις έραβαν με τέτοιο τρόπο και τέτοιο ειδικό στρίφωμα που δεν περνούσε καθόλου νερό μέσα όσο και να έβρεχε. Τέτοιες φορούσαν και οι κλέφτες στα βουνά. Όταν ξεκουράζονταν αυτός που φύλαγε σκοπιά αν άκουγε τους Τούρκους να έρχονται φώναζε στις καπότες στις καπότες για να πάρουν γρήγορα τις κάπες του και να φύγουν.

-Και οι μπότες μάλλον αφορούν τους γερμανούς, ε  παππού ;

-Σωστά πρόκειται για δεύτερη κατοχή και δεν αποκλείεται να ξαναζήσουμε σαν κλέφτες στα βουνά, εκεί είναι η σωτηρία μας.

-Παππού τα παραλές.

- Στα βουνά της παράδοσης μας είναι η απάντηση . Έλα πάμε απάνω να γελάσουμε.

-Έτσι θα πας;

-Γιατί θα παρεξηγηθείς; ( Ο παππούς πήρε ένα τόμο από τα βιβλία και ανέβηκε επάνω στο μεγάλο μπαλκόνι που ήταν μαζεμένη όλη η οικογένεια. Με αργό τελετουργικό τρόπο έβγαλε το δερμάτινο γιλέκο και φάνηκαν τα σχέδια και η ατάκα που είχε γράψει.

-Καλά πατέρα ξεμωράθηκες τελείως τι είναι αυτά που φοράς και γράφεις; Είσαι με τα καλά σου τώρα; Ταιριάζουν σε οικογενειάρχη άνθρωπο αυτά;

-Μπαμπά άλλο εννοεί ο παππούς . (Ο παππούς ατάραχος συνέχιζε την παράσταση του άρχιζε να ξεφυλλίζει το βιβλίο που αναφερόταν στον καθημερινό βίο των βυζαντινών ).

-Λοιπόν θα σου εξηγήσω ότι του κούρεμα και η μούντζα ανήκουν στην ίδια κατηγορία αντιδράσεων και θα στο στηρίξω και βιβλιογραφικά. Λοιπόν και το κούρεμα και η μούντζα ήταν ποινές που επιβάλλονταν κατά την βυζαντινή περίοδο.

-Τι ;

-Έτσι όπως τα ακούς. Και τα δύο εντάσσονται στην μεγάλη κατηγορία ποινών της διαπόμπευσης . Το κούρεμα ήταν πολύ μεγάλη προσβολή για τον ένοχο και μάλιστα έχει άμεση σχέση με την κούραση και το κορόιδο .

-Από πού βγαίνει αυτό ;

-Αυτόν που κούρευαν τον διαπόμπευαν μέσα στην πόλη και τον κτυπούσαν και τον ταλαιπωρούσαν το κουράζω έγινε συνώνυμο του καταπονώ.

-Και το κορόιδο πως ταιριάζει;(Όλη η οικογένεια είχε αρχίσει να διασκεδάζει με τις λαογραφικές πληροφορίες του παππού.)

-Αυτός τον οποίο διαπόμπευαν τον είχαν κάνει σαν κουρεμένο γίδι, κουρόγιδο που στην γλώσσα για ευκολία έγινε κορόιδο βγάζοντας το γ. Κατάλαβες τι έκαναν οι εξουσίες στην πατρίδα μας την Ελλάδα τωρινές και προηγούμενες εξουσίες έκαναν τον λαό κουρόγιδο , κορόιδο της κομματικοκρατίας και ήταν εύκολα για τους ευρωπαίους να επιβάλλουν το κούρεμα που ήθελαν ….

-Ωραίος ο παππούς…. (είπε ο Πέτρος).

-Μια άλλη ποινή διαπόμπευσης ήταν η μούντζα, αποσβόλωναν των τιμωρημένο.

-Πως το είπες αυτό;

-Έπαιρναν την άσβολη , την καπνιά το φούμο με  την παλάμη και με ανοιχτή την παλάμη την άλειφαν στο πρόσωπο του , τον αποσβόλωναν. Και η λέξη μούντζα βγαίνει από την μούζα που σημαίνει μαυρίλα. Ο αποσβολωμένος ήταν ο ίδιος με τον προπηλακισμένο στα αρχαία χρόνια μόνο που εκεί αντί για μούζα –άσβολη χρησιμοποιούσαν τον πηλό. Τι έκανε λοιπόν ο νεαρός το αυτονόητο . Αυτοί του τιμώρησαν τα όνειρα με ένα άγριο κούρεμα και αυτός προσπάθησε να τους αποσβολώσει αλλά δεν νομίζω να κατάλαβαν τίποτα.   

-Καλά τα ταίριαξες όλα τούτα αλλά τι είναι αυτά που γράφεις στην μπλούζα σου;

( Επέμενε ο γιός του που είχε παρερμηνεύσει την ατάκα του παππού)  

-Το μυαλό σου και ένα μάρκο !!!!

-Μπαμπά εννοεί τις κάπες των κλεφτών στην τουρκοκρατία, όταν έπεφτε σινιάλο για κίνδυνο φώναζε το κλεφτόπουλο  «στις καπότες στις καπότες» να πάρουν δηλαδή τις κάπες που τους προστάτευαν από την βροχή και να πάνε στα βουνά.

-Και όχι μόνο αυτό Πετράν , η κάπα είναι το ρούχο για να ντύσω και να σώσω το σώμα μου.  Η κάπα στην λαίλαπα της παγκοσμιοποίησης είναι το διανοητικό ρούχο με το οποίο καλούμαι να ντύσω την εμπειρία μου και αυτό δεν είναι άλλο από την γλώσσα και την παράδοσή μου. Ακούστηκαν ξανά οι γερμανικές μπότες της οικονομικής κατάκτησης στην γειτονιά μας. Στα βουνά της παράδοσης μου θα βρω την απάντηση του για να αντιμετωπίσω τον νέο –παλιό εχθρό. Και αν το είχαμε κάνει νωρίτερα και υποστηρίζαμε τις κοινότητες των ελλήνων και όχι το κομματικό κράτος δεν θα χρειάζονταν ούτε κουρέματα ούτε μούντζες.

-Αρκετά με τις πομπές σου σήμερα ( του είπε και τον κοίταξε πονηρά  η γιαγιά Μαρία χαμογελώντας ) ελάτε μέσα να φάμε γιατί ο ταβάς*  θα κρυώσει. Άντε σούπερμαν κουνήσου ( είπε με έντονο ύφος στον παππού ) .

-Καλά πως σου ήρθε και με φωνάζεις σούπερμαν;

-Εκείνος φορά το σώβρακο έξω από το παντελόνι εσύ την φανέλα πάνω από την μπλούζα και οι δύο ταιριάζετε τα αταίριαστα , σούπερμαν ( έβαλαν όλοι τα γέλια και μπήκαν μέσα ).

*ταβάς :παραδοσιακό κυπριακό φαγητό.

** Πριν από δύο μήνες περίπου, περνώντας βράδυ από το ψητοπωλείο του Χρήστου στην καθιερωμένη μας πια καλησπέρα, το βλέμμα του έχει ένα δισταγμό

-Κυρ Βασίλη να σου πω κάτι που μου ήρθε στο μυαλό τώρα που άκουγα ειδήσεις.

-Ε, πες το σε ακούω.

-Ότι δεν μας κάναν με την μπότα θα το κάνουνε με την οικονομική  καπότα, για τους γερμανούς το λέω. Λίγο δύσκολο να το βάλεις στην εφημερίδα ε ;  

-Άσε το χρόνο να κάνει την δουλειά του και κάπου θα το ταιριάξουμε…. Και ο χρόνος το ταίριαξε…. Και ο καθένας ανάλογα με το μυαλό του το καταλαβαίνει….