Χάθηκε ο φλόμος….

Η απέναντι όχθη του Βασίλη Καπετάνιου

Η πόρτα του καθιστικού στο  θεραπευτήριο άνοιξε απότομα και o Γιώργαρος, μικρός σίφουνας,  μπήκε μέσα.

-Κυρ Βασίλη αργήσαμε ;

-Όχι, όλα μια χαρά;

-Ήρθα πάλι με τον παππού και δεν ξέρει καλά τον δρόμο. Θα προλάβω να παίξω;

-Και βέβαια (Το δεκάλεπτο παιγνίδι του Γιώργου ήταν η αμοιβή του όταν ολοκλήρωνε σωστά την θεραπευτική συνεδρία. )

-Κυρ Βασίλη ο μπαμπάς μου βρήκε δουλειά για αυτό θα με φέρνει ο παππούς από την Τρίπολη στο Άργος.

Ο Γιωργάρας ολοκλήρωσε με επιτυχία το πρόγραμμα του και πήρε την δεκάλεπτη ανταμοιβή του. Στο τέλος βγήκε έξω να φωνάξει τον συνονόματο παππού του.

Ο παππούς του ήταν ένας κυκλώπειων διαστάσεων ηλικιωμένος με τεράστια χέρια, παχύ τσιγκελωτό άσπρο  μουστάκι , πυκνά άσπρα μαλλιά καλοχτενισμένα με μπριγιαντίνη. Φορούσε πάντα δερμάτινο  γιλέκο διαφόρων χρωμάτων,  πάντα αρωματισμένος με ελαφρύ άρωμα λεμονιού και καλοξυρισμένος. Αγρότης από την περιοχή της Ασέας, πήγε στην Τρίπολη και πρόκοψε στις οικοδομές ως μάστορας και εργολάβος. Μετά την σύνταξη του ανακάλυψε την χαρά της ανάγνωσης και της τυπωμένης γνώσης. Πάντα κουβαλούσε μαζί του ένα βιβλίο που χωρούσε στην τσέπη του γιλέκου, στην άλλη είχε τα χαρτιά του ένα μικρό μπλοκ και τα μολύβια του που εξείχαν με την μύτη προς τα πάνω.

-Πως τα πήγε ο Γιωργάκης μου;

-Μια χαρά τα πήγαμε , από τότε που τον φέρνετε εσείς δουλεύει με μεγαλύτερο κέφι.

-Άκου κυρ Βασίλη (και στρίβει με το αριστερό χέρι την αριστερή μπούκλα στο μουστάκι του) η αρχή και το τέλος της ζωής πιάνονται πιο εύκολα σε κύκλους επικοινωνίας,  στα ενδιάμεσα χάνεσαι στην βιοπάλη. Να δε βλέπεις με τα γράμματα ξεκινάς μικρός με τα γράμματα πρέπει να τελειώνεις και μεγάλος!!!(Με το βλέμμα γεμάτο περηφάνια μου δείχνει το βιβλίο που διάβαζε και με αφήνει άναυδο ,η «Αμοργός» του Γκάτσου.) Ότι δεν πρόλαβα νέος προσπαθώ να μάθω στα γεράματα, αλλά θα τα καταφέρω, εμείς οι Αρκάδες είμαστε πεισματάρηδες….. Αργήσαμε λίγο γιατί είναι δύσκολο το Άργος με τους δρόμους του.

-Όλα τα καλά και δύσκολα (του απάντησα με ένα τόνο τοπικιστικής εγωκεντρικότητας) αφού ξεκίνησες και τις μελέτες, στο τέλος θα καταλήξεις και εσύ στο ιστορικό συμπέρασμα ότι όλα είναι Άργος…..

-Ε!!! Κάτι κάναμε και εμείς οι Αρκάδες, δεν σου είπα και τίποτα για την πόλη σου, εμείς από την Ασέα κάναμε ώρες τα παλιά χρόνια για να έρθουμε στο φημισμένο παζάρι σας.  

-Παππού ,πως τα βλέπεις τα πράγματα με την κρίση ;

-Μόνοι μας τα βγάλαμε τα μάτια μας , μόνοι μας καταστρέψαμε τα κύτταρα μας και σαπίσαμε με τον Καλλικράτη το ιστορικό μας σώμα .

-Δεν κατάλαβα…..

-Από την στιγμή που χάθηκε η κοινότητα το ιστορικό κύτταρο των Ελλήνων μάλλον πάμε σε αργό θάνατο. Επειδή οι Έλληνες μέχρι το σαράντα και λίγο μετά ζούσαμε πολύ δύσκολα αλλά μέσα σε κοινότητες βγήκαν τέτοιοι ποιητάδες και κάναμε ότι κάναμε στο Αλβανικό μέτωπο και στην Αντίσταση. Να πάρε τούτα τα λόγια (βγάζει από την τσέπη με τα εξέχοντα μολύβια το μπλοκάκι και κόβει ένα χαρτάκι ) Είναι από την Αμοργό του Νίκου του Γκάτσου, από την Ασέα ήταν ,το ξέρεις φαντάζομαι

(καμάρωνε για τον συγχωριανό του) αλλά άσε να στα διαβάσω να τα ευχαριστηθώ.

«Κι αν διψάσεις για νερό θα στίψουμε ένα σύννεφο

Κι αν θα πεινάσεις για ψωμί θα σφάξουμε ένα αηδόνι

Μόνο καρτέρει μια στιγμή ν ανοίξει ο πικραπήγανος

Ν αστράψει ο μαύρος ουρανός να λουλουδίσει ο φλόμος»

 Δεν ξέρω αλλά τούτο το βιβλίο όταν το διαβάζω το σιγοψιθυρίζω και στο μυαλό μου έρχονται εικόνες από τα παιδικά μου χρόνια. Οι λέξεις του Νίκου γίνονται μια πύλη φαντασίας και περνάνε στο μυαλό μου μυρωδιές, χρώματα ακόμα και ήχοι από τα παιδικά μου χρόνια.  Και σκέψου ότι έγραψε την Αμοργό μέσα στην μαύρη καταχνιά 1943. Από την Ασέα ήταν ο Νίκος είπαμε ε;  ( Μου έδωσε το σημείωμα και το ακούμπησα πάνω στα κλειδιά μου , έστριψε το δεξί τσιγκέλι στο μουστάκι του δίνοντας σήμα στον Γιωργάρα να φύγουν.) Άντε γεια κυρ Βασίλη.

Ξεκινώντας να κλειδώσω το θεραπευτήριο βρήκα ξανά ανάμεσα στα κλειδιά μου το σημείωμα με τα λόγια του ποιητή. Ο παππούς ήταν ένας εντυπωσιακός λαϊκός φιλόσοφος,  με την εμπειρία τόσων χρόνων ζωής κερνούσε τις κατάλληλες λέξεις για να σε ξεδιψάσει. Ποδηλατώντας πήρα την συνηθισμένη διαδρομή μου από τα στενά του Αι Γιάννη. Πρώτη στάση καλησπέρα –καληνύχτα στο ψητοπωλείο του Χρήστου. Πριν προλάβω να πω καλησπέρα με αιφνιδιάζει με την ατάκα του.

-Χάθηκε ο φλόμος κυρ Βασίλη….

-Καλά τι έγινε και εσύ διαβάζεις Γκάτσο;

-Τι; ( Ήταν η σειρά του να αιφνιδιαστεί.)

-Τι να σου πω είναι λίγο μεταφυσικό, πριν λίγο μου είπε ένας παππούς στίχους από την «Αμοργό» του Γκάτσου και είχε μέσα την ίδια λέξη που θα πάω να την ψάξω.

-Δεν χρειάζεται να ψάξεις τίποτα, θα σου πω εγώ. Μέσα στον βάλτο της βουλής είναι τα 300 χέλια που ψηφίσαμε Ξέρεις τι είναι τα χέλια

-Ψάρια .

-Ναι αλλά τι ψάρια, αρπακτικά, τουλάχιστον τα περισσότερα, η βουλή των αντιπροσώπων είναι ένας βάλτος ,καμία σχέση με την δημοκρατία και την κοινότητα των Ελλήνων

-Τα ίδια είπε περίπου και ο παππούς. Μήπως είναι πελάτης σου; (!)

-Λοιπόν σε αυτόν τον βάλτο επιβιώνεις μόνο άμα είσαι αρπακτικό χέλι, το σύστημα δεν αλλάζει μόνο αρπακτικά κυβερνούν. Αν μπεις στον βάλτο της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και δεν είσαι αρπαχτικό χέλι εξαφανίζεσαι.

-Ωραία όλα αυτά, αλλά ο φλόμος που κολλάει;

-Ο φλόμος είναι ένα αρχαίο βότανο, το ξέρανε και το χρησιμοποιούσανε και οι αρχαίοι Έλληνες στην δική τους ιατρική αλλά και για ένα άλλο λόγο, να πιάνουν χέλια. Άμα το επεξεργαστείς και το ρίξεις στο βάλτο μπουκώνουν τα πνευμόνια των χελιών και αναγκάζονται να βγουν στην επιφάνεια.  Έτσι  τα έπιαναν οι παλιοί. Εμείς ο λαός έπρεπε να ξεκολλήσουμε από τον καναπέ που βολευτήκαμε και να πάμε στον βάλτο να ρίξουμε παντού φλόμο. Ένας ένας να βγαίνουν στην επιφάνεια, να στους κάνω εγώ μεζεδάκια να κεράσω όλη την Ελλάδα. (Με την φαντασία του ξερόψηνε κομματιασμένους πολιτικούς χέλια στις ψησταριές του) .

-Καλά και που χάθηκε ο φλόμος;

-Δεν χάθηκε ο φλόμος αυτοί μας φλόμωσαν με τις αερολογίες και τις υποσχέσεις τους  και πρήστηκαν τα δικά μας τα πνευμόνια. Εμείς είμαστε που δεν μπορούμε να πάρουμε ανάσα γιατί μας φλόμωσαν και συνεχίζουν το αρπακτικό παιγνίδι τους. Με τα ψέματα και τις υποσχέσεις τους χάθηκε ο φλόμος που τους χρειάζεται!!! (Καθώς τον άκουγα εντυπωσιασμένος από τον παιγνίδι των συμπτώσεων τα χέρια μου ψηλάφησαν το χαρτάκι που μου άφησε ο παππούς  Γιώργος.)

-Να πάρε να διαβάσεις του στίχους που μου άφησε ο παππούς.

 Μάλλον ήταν η σειρά του Χρήστου να μπει στην χρονοπύλη των λέξεων , επικράτησε μια παύση σιωπής , κάποια κάρβουνα διαμαρτυρήθηκαν με διακριτικό τρόπο στις ψησταριές του αφήνοντας το γνωστό συνθηματικό κρακ – κρακ όταν σπάζουν σε μικρότερα κομμάτια , αυτός στράφηκε στις ψησταριές  έφυγα χωρίς να πούμε την καληνύχτα μας…..

*Η ιστορία έχει πολλά φανταστικά στοιχεία αλλά την πυροδότησε ή ατάκα του Χρήστου : «χάθηκε ο φλόμος». Την άλλη μέρα τυχαία (;) ξαναδιάβασα την «Αμοργό» του Γκάτσου και η λέξη φλόμος ήταν μέσα στο ποίημα. Η Αμοργός του Γκάτσου κυκλοφόρησε το 1943 από τις εκδόσεις «Αετός»  σε 308 αντίτυπα, παρόλο που σήμερα υμνείται ως έργο σταθμός της ελληνικής ποίησης, στην εποχή του σχεδόν μόνο ο φωτισμένος Ελύτης διέκρινε την αξία του. Πιθανόν να είναι και ένα παρελθοντικό μήνυμα ελπίδας για το νέο και επαναστατικό που μπορεί να γεννηθεί μέσα από τούτην την δεύτερη βουβή και ασφυκτική κατοχή. Κάποιοι θα αναζητήσουν ανάσες επιβίωσης στον Ελληνικό Λόγο και Πράξη των Κοινοτήτων ακόμα και αν δεν αναγνωριστεί η δράση τους……

  

**Ο φλόμος είναι πράγματι ένα βότανο γνωστό από τα πανάρχαια χρόνια. Οι αρχαίοι ‘Έλληνες το χρησιμοποιούσαν για αναπνευστικά προβλήματα, διάρροια , κράμπα , σε περιπτώσεις φλεγμονών στα μάτια αλλά και ως επουλωτικό μέσο.

Αλλά χρησιμοποιείται και στο ψάρεμα γιατί εμποδίζει τα ψάρια να αναπνεύσουν από τα βράγχια και αναγκάζονται να βγουν στην επιφάνεια.