Άρθρο του Άκη Ντάνου
Έτσι για να ξεκουράσουμε και μείς (εγώ) το μυαλό μας επέλεξα
ένα μικρό αφιέρωμα στην γυναικία ψήφο.
-Θέλετε ή δεν θέλετε ψήφον; ηρώτησα μιαν.
Άνοιξε τετραπλασίως μεγαλύτερα τα μάτια της και με εκύταξε σαν να είχα πέση από την σελήνην.
-Καλέ, τι τρόπος είναι αυτός, μου είπε. Δεν ευρήκατε να μου πήτε τίποτε άλλο νοστιμώτερον;
Είχα την ψυχικήν δύναμιν να προχωρήσω:
-Πήτε μου σοβαρώς, κυρά μου, δεν σαν ενδιαφέρει το φεμινιστικόν ζήτημα;
-Α! Ευχαριστώ για το κομπλιμέντο. Άσχημην με βρίσκετε για να μου μιλήτε περί ψήφον;
Άνοιξε τετραπλασίως μεγαλύτερα τα μάτια της και με εκύταξε σαν να είχα πέση από την σελήνην.
-Καλέ, τι τρόπος είναι αυτός, μου είπε. Δεν ευρήκατε να μου πήτε τίποτε άλλο νοστιμώτερον;
Είχα την ψυχικήν δύναμιν να προχωρήσω:
-Πήτε μου σοβαρώς, κυρά μου, δεν σαν ενδιαφέρει το φεμινιστικόν ζήτημα;
-Α! Ευχαριστώ για το κομπλιμέντο. Άσχημην με βρίσκετε για να μου μιλήτε περί ψήφον;
(Διάλογος που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Εμπρός»
την Πέμπτη 2 Ιουνίου 1922)
την Πέμπτη 2 Ιουνίου 1922)
Κάπως έτσι ξεκίνησε ο αγώνας των γυναικών για το δικαίωμα
της ψήφου. Μία μία οι γυναίκες πείστηκαν ότι δεν χρειάζεται να είναι «άσχημες»
για να ψηφίζουν, ότι δεν χρειάζεται να είναι «του δρόμου», ότι δεν αποτελεί
προσβολή η διεκδίκηση αλλά δικαίωμα. Κάπως έτσι ξεκίνησε το φεμινιστικό κίνημα
και οι αγώνες για ισότητα, ελευθερία και δικαιώματα, στην Ελλάδα.
***
Το κίνημα ξεκίνησε στις 9 Μαρτίου 1887, οπότε και πρωτοκυκλοφόρησε η «Εφημερίς των Κυριών» του «Συλλόγου Κυριών», με εκδότρια την Καλιρρόη Παρρέν Σιγανού και συντάκτριες μόνο γυναίκες. Το πρώτο φύλλο είχε σύνθημα «Ψήφος στη γυναίκα» και πούλησε 10.000 φύλλα στην Αθήνα των 65.000 κατοίκων(!) όπου οι περισσότεροι ήταν αναλφάβητοι. Έντονες ήταν οι αντιδράσεις με χαρακτηριστική του Εμ. Ροΐδη: «Δυο επαγγέλματα αρμόζουν εις τας γυναίκας. Εκείνα της νοικοκυράς και της εταίρας».
***
Το κίνημα ξεκίνησε στις 9 Μαρτίου 1887, οπότε και πρωτοκυκλοφόρησε η «Εφημερίς των Κυριών» του «Συλλόγου Κυριών», με εκδότρια την Καλιρρόη Παρρέν Σιγανού και συντάκτριες μόνο γυναίκες. Το πρώτο φύλλο είχε σύνθημα «Ψήφος στη γυναίκα» και πούλησε 10.000 φύλλα στην Αθήνα των 65.000 κατοίκων(!) όπου οι περισσότεροι ήταν αναλφάβητοι. Έντονες ήταν οι αντιδράσεις με χαρακτηριστική του Εμ. Ροΐδη: «Δυο επαγγέλματα αρμόζουν εις τας γυναίκας. Εκείνα της νοικοκυράς και της εταίρας».
ΦΡΟΎΔΕΣ υποσχέσεις, 28 Μαρτίου 1921
Η κυβέρνηση Δ. Γούναρη υπόσχεται στο Α΄ Συνέδριο του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, ψήφο στις γυναίκες, πρόταση που μειοψήφησε στην Γ’ Εθνοσυνέλευση, ύστερα από βίαιες συζητήσεις. Ο Μ. Γαλανός έγραψε στη «Νέα ημέρα»: «Ο σουφραζετισμός θέλει μόνον την ψήφο ψηφίζουσαν και πολιτευόμενην γυναίκα, την οπλισμένη με πλήρη ισότητα προς τον άνδρα, το ερμαφρόδιτον τούτον κατασκεύασμα, εις τον οποίον, ως εις είδος τέρατος, παραδίδει προς καταβρόχθισιν όλα τα άλλα».
Η κυβέρνηση Δ. Γούναρη υπόσχεται στο Α΄ Συνέδριο του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, ψήφο στις γυναίκες, πρόταση που μειοψήφησε στην Γ’ Εθνοσυνέλευση, ύστερα από βίαιες συζητήσεις. Ο Μ. Γαλανός έγραψε στη «Νέα ημέρα»: «Ο σουφραζετισμός θέλει μόνον την ψήφο ψηφίζουσαν και πολιτευόμενην γυναίκα, την οπλισμένη με πλήρη ισότητα προς τον άνδρα, το ερμαφρόδιτον τούτον κατασκεύασμα, εις τον οποίον, ως εις είδος τέρατος, παραδίδει προς καταβρόχθισιν όλα τα άλλα».
ΨΉΦΟΣ για τις απροστάτευτες τριαντάρες, 17 Ιουλίου 1924
Ενόψει της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης το περιοδικό «Ο Αγώνας της Γυναίκας» δημοσιεύει στις 22 Δεκεμβρίου 1923, ψήφισμα το οποίο αναφέρει δέκα λόγους γιατί είναι αναγκαίο το δικαίωμα ψήφου καταλήγοντας ότι «σε ένα αληθινά ελεύθερο πολίτευμα πρέπει το νομοθετικό σώμα να αντιπροσωπεύει τη θέληση αντρών και γυναικών».
Τελικά η Εθνοσυνέλευση (17 Ιουλίου 1924), αποφασίζει να αναγνωρίσει το δικαίωμα «του εκλέγειν» στις γυναίκες μετά από μία πενταετία και μόνο για τις δημοτικές εκλογές με την προϋπόθεση ότι είναι άνω των 30 ετών και γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση. Σημειωτέον, ότι τότε το 70% των γυναικών ήταν αγράμματες.
Αδιανόητες φαίνονται σήμερα οι τοποθετήσεις βουλευτών… Ο Στ. Γονατάς το δεχόταν μόνο «δια τας απροστατεύτους γυναίκας», δηλαδή χήρες, συζύγους μεταναστών και ορφανών, ενώ ο Α. Κούτρας καταψηφίζει την πρόταση γιατί «ίσως γεννηθούν διενέξεις μεταξύ των συζύγων».
Ενόψει της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης το περιοδικό «Ο Αγώνας της Γυναίκας» δημοσιεύει στις 22 Δεκεμβρίου 1923, ψήφισμα το οποίο αναφέρει δέκα λόγους γιατί είναι αναγκαίο το δικαίωμα ψήφου καταλήγοντας ότι «σε ένα αληθινά ελεύθερο πολίτευμα πρέπει το νομοθετικό σώμα να αντιπροσωπεύει τη θέληση αντρών και γυναικών».
Τελικά η Εθνοσυνέλευση (17 Ιουλίου 1924), αποφασίζει να αναγνωρίσει το δικαίωμα «του εκλέγειν» στις γυναίκες μετά από μία πενταετία και μόνο για τις δημοτικές εκλογές με την προϋπόθεση ότι είναι άνω των 30 ετών και γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση. Σημειωτέον, ότι τότε το 70% των γυναικών ήταν αγράμματες.
Αδιανόητες φαίνονται σήμερα οι τοποθετήσεις βουλευτών… Ο Στ. Γονατάς το δεχόταν μόνο «δια τας απροστατεύτους γυναίκας», δηλαδή χήρες, συζύγους μεταναστών και ορφανών, ενώ ο Α. Κούτρας καταψηφίζει την πρόταση γιατί «ίσως γεννηθούν διενέξεις μεταξύ των συζύγων».
Η ΔΗΜΌΣΙΑ πρώτη συγκέντρωση, 18 Μαρτίου 1928
Πραγματοποιείται η πρώτη δημόσια συγκέντρωση των γυναικών, στο θέατρο Απόλλων, με σκοπό «να αποδείξει ότι η Ελληνίδα έχει αποκτήσει πλήρη συνείδηση των δικαιωμάτων της και ότι χρειάζεται μονάχα να της δοθεί η ευκαιρία για να τα διεκδικήσει».
Δυο μέρες μετά στην «Νέα ημέρα» γράφεται: «Ορισμένα τινά Ελληνικά θήλεα ζητούν να δοθή ψήφος εις τας γυναίκας. Διαπρεπέστατος επιστήμων είχεν άλλοτε αναπτύξη από του βήματος της Βουλής το επιστημονικώς πασίγνωστον, άλλως τε γεγονός ότι πάν θήλυ διατελεί εις ανισόρροπο και έξαλλον πνευματικήν κατάστασιν ωρισμένας ημέρας εκάστου μηνός. Επειδή, αι ημέραι αύται, δεν συμπίπτουν ως προς όλα τα θήλεα, είναι αδύνατον να ευρεθεί ημέρα πνευματικής ισορροπίας και ψυχικής γαλήνης όλων των θηλέων, ώστε την ευτυχή εκείνην ημέραν να ορίζονται αι εκάστοτε εκλογαί. Η γυναικεία συνεπώς ψήφος είναι πράγμα επικίνδυνον, άρα αποκρουστέον».
Πραγματοποιείται η πρώτη δημόσια συγκέντρωση των γυναικών, στο θέατρο Απόλλων, με σκοπό «να αποδείξει ότι η Ελληνίδα έχει αποκτήσει πλήρη συνείδηση των δικαιωμάτων της και ότι χρειάζεται μονάχα να της δοθεί η ευκαιρία για να τα διεκδικήσει».
Δυο μέρες μετά στην «Νέα ημέρα» γράφεται: «Ορισμένα τινά Ελληνικά θήλεα ζητούν να δοθή ψήφος εις τας γυναίκας. Διαπρεπέστατος επιστήμων είχεν άλλοτε αναπτύξη από του βήματος της Βουλής το επιστημονικώς πασίγνωστον, άλλως τε γεγονός ότι πάν θήλυ διατελεί εις ανισόρροπο και έξαλλον πνευματικήν κατάστασιν ωρισμένας ημέρας εκάστου μηνός. Επειδή, αι ημέραι αύται, δεν συμπίπτουν ως προς όλα τα θήλεα, είναι αδύνατον να ευρεθεί ημέρα πνευματικής ισορροπίας και ψυχικής γαλήνης όλων των θηλέων, ώστε την ευτυχή εκείνην ημέραν να ορίζονται αι εκάστοτε εκλογαί. Η γυναικεία συνεπώς ψήφος είναι πράγμα επικίνδυνον, άρα αποκρουστέον».
ΜΙΚΡΉ ΣΥΜΜΕΤΟΧΉ, άρα αχρείαστο δικαίωμα, 11 Φεβρουαρίου 1934
Μετά την τροποποίηση της νομοθεσίας, οι γυναίκες καλούνται να ψηφίσουν για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές του 1934. Στους εκλογικούς καταλόγους είχαν εγγραφεί μόλις 14.000, λόγω του αναλφαβητισμού, ενώ τελικά ψήφισαν 240. Λόγω της μικρής συμμετοχής, ο υπουργός εσωτερικών Δ. Γιαννόπουλος, έθεσε ζήτημα αφαίρεσης του εκλογικού δικαιώματος. Οι αθηναϊκές εφημερίδες τάσσονταν υπέρ αυτού και μόνο ορισμένες επαρχιακές διαφοροποιήθηκαν. «Με το ότι οι γυναίκες δεν ψήφισαν στο Άργος και το Ναύπλιο, την πατρίδα του υπουργού εσωτερικών, δεν έπεται εκ τούτου ότι πρέπει να αφαιρεθεί από αυτές το δικαίωμα της ψήφου» («Θάρρος», Δράμας 11/4/1934)
Μετά την τροποποίηση της νομοθεσίας, οι γυναίκες καλούνται να ψηφίσουν για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές του 1934. Στους εκλογικούς καταλόγους είχαν εγγραφεί μόλις 14.000, λόγω του αναλφαβητισμού, ενώ τελικά ψήφισαν 240. Λόγω της μικρής συμμετοχής, ο υπουργός εσωτερικών Δ. Γιαννόπουλος, έθεσε ζήτημα αφαίρεσης του εκλογικού δικαιώματος. Οι αθηναϊκές εφημερίδες τάσσονταν υπέρ αυτού και μόνο ορισμένες επαρχιακές διαφοροποιήθηκαν. «Με το ότι οι γυναίκες δεν ψήφισαν στο Άργος και το Ναύπλιο, την πατρίδα του υπουργού εσωτερικών, δεν έπεται εκ τούτου ότι πρέπει να αφαιρεθεί από αυτές το δικαίωμα της ψήφου» («Θάρρος», Δράμας 11/4/1934)
Πηγη:epohi.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου