Ακροναυπλία: Ένας χώρος που μας κάνει να ντρεπόμαστε

Άρθρο του Τόλη Κοϊνη,
μέλους της Ν.Ε. ΠΑΣΟΚ Αργολίδας

Μέσα στον ορυμαγδό των εκλογών δεν βρήκα το χρόνο να σχολιάσω μια εξαιρετικά πρωτότυπη πρόταση που κατατέθηκε στο Δήμο Ναυπλιέων. «Να δώσουμε ονόματα Βυζαντινών αυτοκρατόρων στους δρόμους της καινούργιας πόλης του Ναυπλίου».
Για το ίδιο θέμα είχα γράψει στις φιλόξενες στήλες του ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ένα μικρό άρθρο, όπου περιέγραφα αρκετά λεπτομερειακά τους ήρωες του ’21, που άφησαν τη τελευταία τους πνοή αγωνιζόμενοι προ των τειχών του Ναυπλίου και τους έχουμε πλήρως αγνοήσει. Αντί για αυτούς όλοι οι πολιτευτές Δήμαρχοι, Βουλευτές κλπ. του 19ου αιώνα έχουν φροντίσει να μείνει το όνομά τους για πάντα σε μια οδονυμική επιγραφή.
Δυστυχώς, κανένα δε συγκίνησα από τους μεγαλοσχήμονες του Δημοτικού μας Συμβουλίου, ούτε καν και εκείνους που γνωρίζω ότι το διάβασαν. Το αντιπαρέρχομαι και επικεντρώνομαι στη μεγαλοφυή πρόταση να λάβουν τα ονόματα των αυτοκρατόρων οι δρόμοι μας.
Βρίσκω μόνο ένα ουσιαστικό λόγο υπέρ της προτάσεως. Οι πολυπληθείς λακούβες και το εν γένει ανώμαλο οδόστρωμα που καλύπτουν το οδικό δίκτυο μοιάζουν απόλυτα με τον ταραχώδη βίο των περισσοτέρων από τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες. Κατά τ’ άλλα αμφιβάλλω αν οι περισσότεροι από τους αυτοκράτορες της Κωνσταντινούπολης γνώριζαν κατά που πέφτει το Ναύπλιον.
Μην αρχίσετε τις ενστάσεις ότι μηδενίζω και τις προθέσεις ακόμα της Δημοτικής αρχής, ότι είμαι προκατειλημμένος και άλλα παρόμοια. «Τι Βυζαντινό υπάρχει στο Ναύπλιο;»
Η απάντηση είναι:
1) Το φρουριακό συγκρότημα της Ακροναυπλίας
2) Το εκκλησάκι της Αγια Σοφιάς (με προσθήκες νεώτερες ίσως)
3) Η εκκλησία της Αγίας Μονής
Από τα τρία αυτά το σημαντικότερο είναι η Ακροναυπλία. «Είναι κατάσταση, που μας κάνει υπερήφανους, αυτή που υπάρχει μέσα στο φρουριακό συγκρότημα της Ακροναυπλίας;». Θα επισημάνω μερικά μόνο:
Αποτελεί το εσωτερικό ενός Βυζαντινού, ενός φράγκικου και ενός Ενετικού Κάστρου, αρχαιολογικό χώρο; Φυσιολογική απάντηση είναι το «ναι». Πού είναι τα εντοπισμένα όρια αυτού του αρχαιολογικού χώρου; Πού είναι οι πινακίδες που προσανατολίζουν τον επισκέπτη; Πού είναι η χάραξη ασφαλών διαδρομών;
Με εξαίρεση το μνημείο, που – προς τιμήν του- στήθηκε από το ΚΚΕ για τους κρατούμενους της Μεταξικής δικτατορίας και της Κατοχής, «υπάρχει κάτι άλλο που να δηλώνει την ιστορική μνήμη του χώρου;»
Θα πείτε ότι φταίει η Χούντα που γκρέμισε τις φυλακές και τα υπόλοιπα κτίσματα καθώς και το Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Αναμφισβήτητα, τα μεγάλα εγκλήματα τα έκανε η Δικτατορία, αλλά άφησε χώρο για να γίνουν και άλλα μετά από αυτή. Είναι μεγάλη ντροπή για το Ναύπλιο ότι το ’76 φτιάξαμε τη Δεξαμενή μέσα σε αρχαιολογικό χώρο. Ότι περάσαμε μέσα από την «Πύλη του Σγουρού» τις τεράστιες σωλήνες υδροδότησης.
Σε όλη την Ελλάδα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια αρκετά έργα με Ευρωπαϊκά κυρίως κονδύλια. «Γιατί στην Ακροναυπλία δεν έπεσε ούτε ένα ευρώ;». Θα ήμουν ευτυχής εάν μάθαινα ότι έστω και τώρα υπάρχει κάποιο εν εξελίξει Πρόγραμμα, που ακόμα δεν έχουν φανεί τα αποτελέσματά του. Με τόσες αναστηλώσεις που έγιναν μέσω των Ευρωπαϊκών πακέτων εμείς δε διεκδικήσαμε ούτε καν την αναστήλωση του Πρώτου Στρατιωτικού Νοσοκομείου της Ελλάδας. Λες και δεν καταλαβαίνουμε πως η ειδοποιός διαφορά του Ναυπλιώτικου τουρισμού είναι ο Πολιτισμός και η Ιστορία…
Στο μνημειώδες βιβλίο της Σέμνης Καρούζου για το Ναύπλιο, αναφέρεται ένα μοναδικό μνημείο του Βυζαντινού Πολιτισμού. Στην τυφλή πόρτα, που συναντάμε αριστερά μας κατεβαίνοντας από τους Αγίους Αναργύρους προς το παλιό Ξενία, είχε αποκαλυφθεί κάτω από σοβάδες μια μοναδική Βυζαντινή αγιογράφηση: Ο Άγιος Χριστόφορος ο Κυνοκέφαλος (ναι, άγιος με κεφάλι σκύλου σε Βυζαντινή αγιογραφία), μαζί με τον Άγιο Νικόλαο και δυο Αρχάγγελους. Πώς συντηρήθηκαν αυτές οι εικόνες όλα αυτά τα χρόνια; Ποιος ενδιαφέρθηκε για την τύχη τους; Το1996 είχα καταγγείλει ότι η τότε Εφορία Βυζαντινών αρχαιοτήτων ασχολείται με την παλιά πόλη του Ναυπλίου, η οποία κατά 90% αποτελείται από κτίρια του 19ου αιώνα και έχει αφήσει την Ακροναυπλία να γίνει ρημαδιό. Μια βόλτα στο συγκεκριμένο μέρος θα σας πείσει ότι είχα δίκιο. Είναι πλέον εντελώς δυσδιάκριτα τα ίχνη των τοιχογραφιών αυτών.
Το εύκολο είναι να τα ρίξουμε όλα στην Αρχαιολογία και να βγούμε καθαροί. Θα ήταν απαράδεκτος Φαρισαϊσμός εάν κάναμε κάτι τέτοιο. Επί Δεϊλάκη έγιναν μεγάλα έργα αναστήλωσης και αποκατάστασης των ζημιών από τα φουρνέλα της Χούντας. Επιβλέπων μηχανικός ήταν ο μακαρίτης ο Πιτίδης. Η δουλειά που έγινε είναι αξιοζήλευτη. Από τότε και μετά, τι άλλο έχει γίνει; Πόσες φορές ο Δήμος ενδιαφέρθηκε για την τύχη του συγκεκριμένου αρχαιολογικού χώρου; Ποιες πρωτοβουλίες πήρε;
Και αφού καταντήσαμε ερειπιώνα και σκουπιδότοπο το μοναδικό Βυζαντινό μνημείο της πόλεως, σήμερα θέλουμε να τιμήσουμε τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες(!;). Άς τους αφήσουμε ήσυχους και ας ανατρέξουμε στην τοπική ιστορία να βρούμε σε ποιους πραγματικά αξίζει η τιμή να πάρουν οι δρόμοι τα ονόματά τους.
Υ.Γ. Μιας και ψάχνουν για ονόματα, τους υπενθυμίζουμε ότι το 1995 το Δ.Σ. έχει πάρει απόφαση να δοθεί το όνομα της Σέμνης Καρούζου σε ένα δρόμο, είχε γίνει πρόταση από το Σύλλογο Φιλολόγων. Ακόμα δεν έχει υλοποιηθεί.