Το τρανζιστοράκι

Άρθρο του Βασίλη Καπετάνιου

Ο Θανάσης, αραχτός στην μεγάλη δερμάτινη πολυθρόνα του χάζευε στην τηλεόραση μια εκπομπή με τηλεπωλήσεις . Φτασμένος επιχειρηματίας με κάτι τέτοια σκότωνε τον χρόνο του. Σήμερα στην εκπομπή παρουσίαζαν αντίγραφα παλαιών ραδιοφώνων μια συλλογή με έντονα τα στοιχεία του παρελθόντος. Ο Θανάσης ταράχτηκε όταν είδε ένα μοντέλο τρανζίστορ μαύρο χειροκίνητο και με εξωτερική κεραία. Μια παράξενη ταχυκαρδία τον έπιασε , ένα σφίξιμο στο στήθος και ένας πόνος σπαθί να διαπερνά το θώρακα του. Ανάσαινε όλο και λιγότερο, το μυαλό του θόλωνε και γέμιζε με εικόνες από τα παιδικά του χρόνια στο Ορεινό Χωριό. Ενστικτωδώς άνοιξε και έπιασε κάτι από το τελευταίο συρτάρι. Έκανε μεγάλο θόρυβο όταν έπεσε στο πάτωμα.

Δυο μελαψοί εργάτες του τον μετέφεραν στο πρώτων βοηθειών με δυσκολία του έβγαλαν από το χέρι το μικρό τραντζιστοράκι, αυτό τώρα που ήταν δίπλα του στο κομοδίνο όπου νοσηλευόταν μόνος χωρίς κανένα άνθρωπο δίπλα του.

Αρχές της δεκαετίας του 60 ο Θανάσης κατέβηκε ψυχοπαίδι στο μπακάλικο ενός κουμπάρου του πατέρα του. Στο Ορεινό Χωριό που έμενε ήταν μεγάλη η φτώχεια και ο παππούς του αν και ήταν στα νιάτα του μεγάλος τσέλιγκας χρεοκόπησε δυο φορές. Μια όταν χάθηκαν τα λεφτά με τις μολογίες του Λαυρίου και μετά ο πόλεμος και ο εμφύλιος έφεραν οριστικά την φτώχεια και την δυστυχία. Την ημέρα που θα έφευγε από το χωριό η μάνα του έβαλε στο χέρι το αμερικάνικο τρανζίστορ, της το είχε στείλει ο αδελφός της ο μετανάστης.

Στο παντοπωλείο έκανε όλες τις βαριές δουλειές  και στο υπόγειο υπήρχε ένα κρεβάτι για τον ύπνο του. Το μεροκάματο λιγοστό περισσότερο πληρωνόταν σε είδος και έστελνε τα χρειαζούμενα της οικογένειας με το φορτηγό κάθε Σάββατο γιατί ακόμα δεν υπήρχε συγκοινωνία του ΚΤΕΛ. Μοναδική του χαρά το μικρό τραντζιστοράκι, το λαμπάκι που έδειχνε ότι λειτουργούσε του άνοιγε ένα παράθυρο για τον κόσμο, θυμόταν και την μάνα και το χωριό του , σκληρή ζωή αλλά εκεί ήταν ευτυχισμένος.

Από κάποια ραδιοφωνική εκπομπή άκουσε και για τα μεταναστευτικά προγράμματα για την Αμερική. Με καράβι και χιλιοζαλισμένος έφτασε στην Αμερική , στο χέρι του το τρανζίστορ, σε όλο το ταξίδι έψαχνε στα διεθνή ραδιοκύματα την φωνή της Ελλάδας.

Πήγε συστημένος και με πρόσκληση από κάποιους συγχωριανούς του που είχαν κάνει περιουσία και τον περίμεναν. Η χαρά του κόπηκε αμέσως , κατάλαβε ότι δεν θα γλίτωνε το υπόγειο. Από το πρωί μέχρι το βράδυ να δουλεύει ανασφάλιστος στην λάντζα ενός υπογείου, και ο ύπνος να τον περιμένει σε ένα άλλο υπόγειο. Τα χέρια του που ήταν γεμάτα ρόζους μαλάκωσαν και το δέρμα του από  μελαχρινό άσπρισε.

Τα χαρτιά του τα κράταγε το αφεντικό και αυτός του έβαζε σε λογαριασμό τα λεφτά στην τράπεζα του αφαιρούσε βέβαια το φαγητό και τον ύπνο όσο για ασφάλιση τι την χρειαζόταν νέο παλικάρι ήταν. Μπορεί να έκανε και τρεις μέρες για να δει το φως του ήλιου. Μόνη του χαρά και παρηγοριά το μικρό τρανζιστοράκι που του χάρισε ή μάνα του και εκείνο σαν από θαύμα αποδείχτηκε ιδιαίτερα ανθεκτικό για 16 ολόκληρα χρόνια δούλεψε ασταμάτητα στην ξενιτιά από όπου είχε έρθει. Το αφεντικό του αν και σκληρός άνθρωπος  ήταν έντιμος σε ότι ( ανέντιμο ) είχαν συμφωνήσει. Με τα τόσα χρόνια αν και έπαιρνε ένα κουτσουρεμένο ανασφάλιστο μεροκάματο κατόρθωσε και μάζεψε ένα ικανοποιητικό κομπόδεμα για τα αμερικάνικα δεδομένα ιδιαίτερα μεγάλο για τα ελληνικά. Γύρισε πίσω δεν άντεχε άλλο εκεί.

Έξυπνος ο Θανάσης κάτι οι εμπειρίες από την Αμερική κάτι οι μισές κουβέντες που έκανε με το αφεντικό κατάλαβε ότι το έτοιμο φαγητό θα είχε μέλλον στην ελληνική αγορά . Ξεκίνησε μόνος του σε ένα υπόγειο με μόνη συντροφιά το μικρό τρανζιστοράκι της μάνας του και ουσιαστικά φτιάχνοντας μόνος του τα μηχανήματα ετοίμαζε προτηγανισμένες πατάτες . Μετά  με ένα μικρό μηχανάκι περνούσε αρχικά από τα ψητοπωλεία να τους πείσει να αγοράσουν τα προϊόντα του . Και τα κατάφερε μια χαρά ο Θανάσης και έγινε μεγάλος επιχειρηματίας. Μετά χρόνια έπαψε ο ίδιος να δουλεύει και έκανε μόνο τις δημόσιες σχέσεις για να προωθεί τα προϊόντα του.

Μιμήθηκε τα αφεντιά του τόσο σε επιτυχία όσο και σε σκληράδα. Σπάνια πλήρωνε τις ασφαλιστικές εισφορές για τους εργαζόμενους , οι υπερωρίες ήταν δεδομένες και απλήρωτες. Με τα χρόνια σκλήρυνε δεν τον ένοιαζε παρά μόνο το κέρδος , λεφτά για τα λεφτά και τίποτα άλλο. Όταν πέθανε και η μάνα του ξέκοψε από συγγενείς και φίλους  έβαλε και το τρανζίστορ στο τελευταίο συρτάρι του γραφείου του. Περνούσαν τα χρόνια και έχασε κάθε συναίσθημα, ζούσε για να κερδίζει χρήματα, κέρδιζε χρήματα για να αντέχει να ζει.

Αυτό το καλοκαίρι πήγαινε με την μηχανή του να κάνει τις δημόσιες σχέσεις του και να δώσει προσφορές στα μαγαζιά της παραλίας. Περνώντας μέσα από τα καμποχώρια πριν φτάσει στην θάλασσα είδε ότι γινόταν μεγάλη φασαρία ασθενοφόρα, αστυνομία πυροσβεστική . Εργάτες από τα Βαλκάνια είχαν επιτεθεί σε εργάτες από το Μπαγκλαντές . Αιτία ήταν ότι οι παράνομοι εργάτες από το Μπαγκλαντές εργάζονταν με τα μισά λεφτά στα χωριά και οι άλλοι εργάτες πήγαν να τους κάψουν αφού έχασαν τα καθημερινά τους μεροκάματα.

Ήταν η χρυσή ευκαιρία για τον Θανάση για να μεγαλώσει τα κέρδη του. Παρά  την γενική ανησυχία όλων λόγω των επεισοδίων και τις επιπτώσεις που θα είχαν τέτοια επεισόδια στον τουρισμό , ο Θανάσης ήταν η  μόνη φωνή αισιοδοξίας. Έκανε και φοβερές προσφορές εκείνη την ημέρα.

Μέσα σε δυο μήνες απόλυσε όλους τους εργάτες που είχε και γέμισε τα υπόγεια εργαστήρια του με εργάτες από το Μπαγκλαντές και σε ένα άλλο υπόγειο τους κοίμιζε. Ξεπέρασε και τους δασκάλους του τα πρώην αφεντικά του , κατέβασε στο ελάχιστο το κόστος παραγωγής.

Κάτι παράξενα όνειρα έβλεπε τα βράδια μέσα από το πράσινο λαμπάκι ενός τρανζίστορ σαν μαγική χρονοπύλη περνούσε και έφτανε στα αλώνια του χωριού εκεί που έπαιζε ευτυχισμένος ποδόσφαιρο με μπάλα από την κύστη  γουρουνιού.  Είχε και κάτι παράξενες ενοχλήσεις στο σώμα του . Ο παθολόγος του είπε να κάνει μια σειρά από εξετάσεις και να επισκεφθεί και ένα ψυχοθεραπευτή η ανηδονία  η έλλειψη χαράς στην ζωή προκαλεί οργανικές και ψυχικές αντιδράσεις του είπε.

Εκείνο το ραδιοφωνάκι του ξύπνησε τις μνήμες της καρδιάς και η καρδιά του δεν άντεξε….λύγισε για να του δώσει και σε αυτόν μια ευκαιρία να σκύψει… να βρει το μονοπάτι της…. αυτό που σκέπασε και έκρυψε με πολλά α- νόητα κέρδη…