Από την εποχή του προσωπικού οδηγού στην εποχή του προσωπικού μεταφραστή

Άρθρο του Βασίλη Καπετάνιου


Τρίτη βράδυ, τελευταία συνεδρία στο θεραπευτήριο ο Γιώργος, κλειδώνουμε μαζί με τον με τον πατέρα του τον Τάσο το θεραπευτήριο και είμαστε έτοιμοι να φύγουμε. Ο Γιώργος Ιππότης πάνω στο ποδήλατο παίζοντας με τα κουδούνια του ποδηλάτου μου, το νυχτερινό πολεμικό του εμβατήριο.
Κατεβαίνοντας την τα τελευταία λίγα μέτρα από την οδό Δαγρέ φτάνουμε στην Γούναρη και την παίρνουμε ανάποδα πεζή για τον Άγιο Ιωάννη.
Τα φώτα σε αυτό το τμήμα της Γούναρη, εδώ και μέρες δεν λειτουργούν φαίνεται ότι κάποιοι προσπαθούν να δώσουν ένα ρομαντικό χαρακτήρα στους βραδινούς περιπάτους στην πόλη. Στο δεξί μας χέρι στην παιδική χαρά ακούγονται φωνές παιδιών που παίζουν. Φτάνοντας βλέπουμε ότι είναι παιδιά μεταναστών αλλά δεν παίζουν μαζί. Στην μια μεριά είναι μαζεμένοι οικονομικοί μετανάστες από την Βουλγαρία και στην άλλη μεριά Αλβανοί μετανάστες. Ένα παιγνίδι που γυρίζει γύρω -γύρω λειτουργεί ανάμεσα τους σαν φυσικό σύνορο. Έτσι όπως τους παρακολουθώ μάλλον πρόκειται για ένα φυσικό σύνορο το οποίο κατά βάθος επιθυμούν και τους βολεύει για να είναι χωριστά. Τα παιδιά της κάθε εθνότητας παίζουν χωριστά και μιλάνε την γλώσσα τους. Μπορεί τα εθνικά σύνορα να έπεσαν ή να άνοιξαν , μπορεί η οικονομική μετανάστευση να έφερε πολλούς ανθρώπους πολύ κοντά αλλά φαίνεται ότι υπάρχουν ακόμα πολλά που τους χωρίζουν , τόσο κοντά και τόσο μακριά ταυτόχρονα. Κοντοστέκομαι λίγο και παρατηρώ τα παιδιά κανένα δεν περνά το φυσικό σύνορο του γύρω - γύρω , οι διαχωρισμοί μπήκαν από νωρίς στην ζωή τους.
Λίγο πιο κάτω κοντά στο ερείπιο του Μακρυγιάννη υπάρχει ένας τηλεφωνικός θάλαμος. Ερείπιο είναι το σπίτι που έγραψε τα απομνημονεύματα του ένας θαυμάσιος αγωνιστής που είχε την τύχη και την ατυχία να προσφέρει την ζωή του σε μια αγνωμονούσα πατρίδα. Εκεί στον τηλεφωνικό θάλαμο ένας μελαχρινός άντρας μιλούσε έντονα βουλγάρικα Ποιος ξέρει τι οικογενειακά προβλήματα προσπαθούσε να λύσει από απόσταση. Ένας πάτερ φαμίλιας που κρατούσε το ακουστικό του τηλεφωνικού θαλάμου σαν σκήπτρο του οικογενειακού του θρόνου και προσπαθούσε με τις έντονες φωνές να διασώσει την εξουσία του. Δίπλα του ένας γείτονας αλβανός έπαιζε νευρικά την τηλεκάρτα στα χέρια του. Το ρυθμικό νευρικό τακ τακ των δακτύλων του πάνω στην κάρτα ήταν μια υπενθύμιση στον βούλγαρο ότι ο χρόνος του τελειώνει είχε και αυτός σειρά.
Περνάμε στο απέναντι πεζοδρόμιο για να πούμε την καθιερωμένη καλησπέρα στον Χρήστο που δουλεύει στο ψητοπωλείο του. Με βιαστικές κινήσεις περπατούν πάνω στο πεζοδρόμιο σέρνοντας τρία καρότσια τρεις μουσουλμάνες τυλιγμένες από την κορυφή μέχρι τα νύχια με τα ιδιαίτερα ρούχα τους. Μια από αυτές και χωρίς να ξεσκεπάσει το πρόσωπο της μπαίνει στο κατάστημα και παίρνει κοτόπουλο και πατάτες με σπαστά ελληνικά και με ένα αόρατο βλέμμα πίσω από την μαντίλα. Άντε να έκανε λάθος ο Χρήστος και να έβαζε κανένα κομμάτι χοιρινό, ποιος ξέρει τι τιμωρία θα την περίμενε. Οι ολόσωμα τυλιγμένες μουσουλμάνες με τα αόρατα βλέμματα με βιαστικές κινήσεις απομακρύνονται σαν να προσπαθούν να μην φαίνονται.
Καθώς αυτές απομακρύνονταν προς την παιδική χαρά που έπαιζαν χωριστά Αλβανοί και Βούλγαροι, βγαίνει καταϊδρωμένος ο Χρήστος
-Κυρ Βασίλη άλλαξαν τα πράγματα από την εποχή του προσωπικού οδηγού περάσαμε στην εποχή του προσωπικού μεταφραστή. Όπου σου κάνει το κολλάς σε αυτά που γράφεις.
Μπήκε μέσα βιαστικός για να συνεχίσει την εργασιακή του σάουνα στα κάρβουνα για το καθημερινό μεροκάματο.
Τελευταίο σημείο πριν πούμε καληνύχτα με τον Γιώργο και τον πατέρα του, το «ολυμπιακό περίπτερο» του Χάρη. Είναι βαφτισμένο ολυμπιακό λόγω των ερυθρόλευκων οπαδικών συναισθημάτων του ιδιοκτήτη. Το φως ενός περιπολικού που αναβοσβήνει σκορπά μια γαλάζια αγωνία μέσα στην νύχτα. Πολύ κόσμος είναι μαζεμένος γύρω από τους δυο κάδους των σκουπιδιών. Ένας αστυνομικός ξεχωρίζει μέσα στο πλήθος καθώς φορά δυο ζευγάρια πλαστικά ιατρικά γάντια. Από μακριά νομίσαμε ότι κάτι βρήκε μέσα στα σκουπίδια και το μυαλό μας πήγε στα χειρότερα. Ευτυχώς τα πράγματα ήταν καλύτερα από αρχικά υποψιαστήκαμε Καθώς πλησιάσαμε είδαμε ότι ένας ξένος μετανάστης ήταν πεσμένος ανάσκελα κοιτούσε τα αστέρια με βλέμμα απλανές. Η φαντασία του ανθρώπου με καύσιμο την νοσταλγία είναι το πιο γρήγορο μεταφορικό μέσο. Αυτός εκείνες τις στιγμές είχε φύγει ήταν πίσω στις γειτονιές της παιδικής του ηλικίας και έπαιζε τα παραδοσιακά παιγνίδια του τόπου του.
Γύρω του ένα πλήθος ανθρώπων να προσπαθεί να τον συνεφέρει και αυτός να χάνεται μέσα από το αλκοόλ στις παιδικές του μνήμες. Σιγοτραγουδούσε ένα πολωνέζικο τραγούδι σαν νανούρισμα. Γύρισε σε μια εμβυική στάση και προσπάθησε να αγκαλιάσει το ποδι του αστυνομικού που φορούσε τα γάντια. Μόλις που πρόλαβε να τραβήξει το πόδι του ο αστυνομικός ο πολωνός ξέσπασε σε ένα απελπισμένο εμμετό, ξέρναγε αποτυχημένες προσδοκίες και χαμένα όνειρα. Ο εμμετός μάλλον τον συνέφερε λίγο.
- Τι έγινε ρε παιδιά ( ρώτησε ο πατέρα του Γιώργου)
- Τι να γίνει πάλι ο Πολωνός τα ήπιε, έχασε το σύμπαν, θα τον πάει η αστυνομία στο νοσοκομείο . Στο νοσοκομείο θα του κάνουν πλύση στομάχου και αύριο το μεσημέρι ξανά τα ίδια μεθυσμένος .
Είπε μια γειτόνισσα ενώ πήγαινε να φέρει ένα κουβά με νερό για να πλύνει το δρόμο. Ο μεθυσμένος άνδρας με λίγη βοήθεια από τον αστυνομικό σηκώνεται απάνω και την κοιτάει. Την κοιτάει σαν να θέλει να της ζητήσει συγνώμη , προσπαθεί να κρατηθεί όρθιος και να μιλήσει. Παραπατάει λίγο και το μόνο που μπορεί να ψελλίσει σαν συγνώμη είναι το πολωνέζικο νανούρισμα. Και την κοιτούσε βουρκωμένος καθώς έριχνε αυτή νερό με τον κουβά.
Το περιπολικό πήρε τον πολωνό και έφυγε με κατεύθυνση προς το αρχαίο θέατρο η παράσταση έλαβε τέλος για σήμερα.
- Τι θα γίνει με αυτή την κατάσταση δεν μπορώ να καταλάβω. Είπε η γειτόνισσα που καθάριζε τον δρόμο.
- Από την εποχή του προσωπικού οδηγού περάσαμε στην εποχή του προσωπικού μεταφραστή της είπε ο Τάσος ο πατέρας του Γιώργου.
- Τι είπες του είπε εκείνη ξαφνιασμένη
- Τίποτα ατάκα του Χρήστου είναι …καληνύχτα Βασίλη
- Καληνύχτα παιδιά. ….
Η ιδρωμένη ατάκα του Χρήστου ταιριάζει απόλυτα με την πολυπολιτισμική πραγματικότητα που ζούμε. Ίσως για πρώτη στον ελλαδικό χώρο βρίσκονται τόσες πολλές και διαφορετικές εθνότητες. Αλλά δυστυχώς η κάθε εθνότητα κουβαλά και τα δικά της σύνορα στον χώρο της οικονομικής της μετανάστευσης και πεισματικά αρνείται να μιλήσει ο ένας «την γλώσσα» του άλλου. Όταν πριν από χρόνια κάποιος δεν ήθελε να μπει στα μέσα μαζικής μεταφορά και αναγκαστεί να έρθει σε άμεση επαφή με τον πολύ κόσμο επέλεγε τον προσωπικό του σοφέρ . Έτσι και στην σύγχρονη εποχή αν δεν θέλουμε να επι-κοινωνήσουμε με τον ξένο τον άλλο αλλά και ξένος ο άλλος με εμάς κάνουμε την επιλογή του προσωπικού μεταφραστή και ξανά ο καθένας εγκλωβισμένος πίσω στην δική του ομάδα. Μπαίνοντας στην εποχή του προσωπικού μεταφραστή όχι μόνο δεν λύνουμε κανένα πρόβλημα αλλά μάλλον τα αυξάνουμε. Για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε όλοι εμείς οι τόσο διαφορετικοί πρέπει να σπάσουμε «τα σύνορα» που κουβαλάμε και να δώσουμε περάσματα στον άλλο αλλά και οι άλλος πρέπει να δώσει τα δικά του περάσματα…. Αλλιώς το ταξίδι μας θα είναι σύντομο και μισθωμένο…