Σε διεθνή διαγωνισμό αντιμετώπισης των σκουπιδιών επαφίεται η Περιφέρεια Πελοποννήσου

Η Περιφέρεια Πελοποννήσου εμφανίζει τεράστια καθυστέρηση στη διαχείριση των απορριμμάτων, αφού εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις η διάθεση γίνεται σε ΧΑΔΑ Εκτιμάται ότι οι ΧΑΔΑ σε επίπεδο Περιφέρειας καταλαμβάνουν συνολική έκταση περίπου 5.870 στρεμμάτων, με μέσο όρο έκτασης εκάστου ΧΑΔΑ τα 18,4 στρέμματα.


Μια μείωση του όγκου τους θα σήμαινε μείωση των κερδών εκείνων που διαχειρίζονται τα σκουπίδια, αρκεί να φανταστεί κανείς πως η διαχείριση των σκουπιδιών σε Άργος και Ναύπλιο ξεπερνά τα 2εκ. Ευρώ ετησίως. Μείωση του όγκου των σκουπιδιών σημαίνει όμως και μείωση της πίεσης για διάθεση τους και συνακόλουθα μικρότερη πίεση για εναπόθεση σε ΧΑΔΑ.

Σήμερα, είμαστε λίγο πριν την επιβολή προστίμων στη χώρα μας γεγονός που καταδεικνύει την σκανδαλώδη ανεπάρκεια και έλλειψη σχεδίου από όσους μέχρι σήμερα χειρίστηκαν τα θέματα.

Σύμφωνα με τον Περιφερειάρχη Π. Τατούλη, τέθηκαν εξ αρχής οι ακόλουθοι στόχοι για τη διαχείριση των αποβλήτων:

«Βιώσιμη διαχείριση αποβλήτων στο σύνολο της Περιφέρειας

Πρόληψη ή μείωση της παραγωγής αποβλήτων (ποσοτική μείωση) καθώς και μείωση της περιεκτικότητάς τους σε επικίνδυνες ουσίες (ποιοτική βελτίωση).

Επαναχρησιμοποίηση υλικών από τα απόβλητα

Αξιοποίηση των αποβλήτων (ανακύκλωση και ανάκτηση ενέργειας)

Εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει»

Εφαρμογή της αρχής της εγγύτητας

Χρησιμοποίηση των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη την τεχνολογική εφαρμοσιμότητα και την οικονομική βιωσιμότητα

Προώθηση της οργάνωσης, με την ευθύνη του παραγωγού, ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης των άλλων ρευμάτων αποβλήτων, πλην των αστικών, όπως είναι τα μη επικίνδυνα βιομηχανικά, τα ελαστικά Αυτοκινήτων, τα υλικά κατεδαφίσεων, οι ιλύες των βιολογικών καθαρισμών, κ.λπ.

Ουσιαστική συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στους τομείς που παρουσιάζουν επιχειρηματικό ενδιαφέρον

Αποκατάσταση όλων των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων

Ασφαλής τελική διάθεση των αποβλήτων. Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού έτσι ώστε να υπάρχει ενεργή συμμετοχή και ευθύνη των πολιτών στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων.

Με την ανάληψη των καθηκόντων πραγματοποιήσαμε συσκέψεις ανά περιφερειακή ενότητα στις οποίες συμμετείχαν οι Δήμαρχοι κάθε ενότητας και οι αρμόδιοι Αντιπεριφερειάρχες».

Στις συσκέψεις αυτές ετέθη υπόψη των συμμετεχόντων το πρόγραμμα μας για την

Σύμφωνα με την ΚΥΑ 29407 που εναρμονίζει την Εθνική Νομοθεσία με την Οδηγία 31/99, μέχρι το 2009 όλοι οι χώροι υγειονομικής ταφής θα δέχονται μόνο προεπεξεργασμένα απορρίμματα.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι:

Κανένας νέος ΧΥΤΑ δεν πρέπει να κατασκευάζεται χωρίς προεπεξεργασία

Όλοι οι υφιστάμενοι ΧΥΤΑ για να αδειοδοτηθούν μετά το 2009 πρέπει να αποδεικνύουν ότι τα απόβλητα που δέχονται έχουν υποστεί προεπεξεργασία .

Γιατί όμως απαιτείται επεξεργασία πριν από την ταφή;

Για να μειωθεί η ποσότητα των στερεών αποβλήτων που θάβεται

Για να μειωθούν δραστικά οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ταφής

Για να ανακτηθούν όσο γίνεται περισσότερα υλικά και ενέργεια από τα απόβλητα

Για να κρατήσουν περισσότερα χρόνια οι ΧΥΤΑ, που με τόσες δυσκολίες χωροθετούνται

Για να αποκατασταθούν πιο εύκολα και πιο γρήγορα οι ΧΥΤΑ των οποίων ολοκληρώνεται η χρήση

Συχνά μπαίνει το ερώτημα: δεν θα μπορούσαν όλα τα παραπάνω να επιτευχθούν με εκτεταμένα προγράμματα ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή; Δεν θα μπορούσε η επιτυχία της ανακύκλωσης να εκτρέψει τεράστιες ποσότητες αποβλήτων από τους ΧΥΤΑ και έτσι να μην απαιτούνται οι μονάδες επεξεργασίας;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι ότι μόνο με ανακύκλωση δεν μπορεί να επιτευχθεί σημαντική εκτροπή από τους χώρους ταφής. Παρά τα όλο και περισσότερα προγράμματα ανακύκλωσης, ιδιαίτερα στις πλέον αναπτυγμένες χώρες, και τις ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες αποβλήτων που ανακυκλώνονται, οι ποσότητες των πλαστικών που καταλήγουν σε χώρους ταφής αυξήθηκαν κατά περίπου 20% μέσα σε δέκα χρόνια. Οι λόγοι για αυτό είναι απλοί:

Η αύξηση των παραγόμενων αποβλήτων είναι μεγαλύτερη από την αύξηση των ανακτώμενων ποσοτήτων. Οι κοινωνίες μας συνεχίζουν να καταναλώνουν κάθε χρόνο περισσότερα προϊόντα και να παράγουν περισσότερα απόβλητα από όσα μπορούμε με ασφάλεια να διαχειριστούμε

Η ανακύκλωση είναι εξίσου ακριβή, καμιά φορά και ακριβότερη από την επεξεργασία Οι πολιτικές οικολογικού σχεδιασμού προϊόντων και μείωσης - πρόληψης της παραγωγής αποβλήτων βρίσκονται ακόμα στα σπάργανα.

Η εκτεταμένη υποκατάσταση πρώτων υλών με ανακυκλώσιμα απαιτεί σημαντικές αλλαγές στις βιομηχανικές διαδικασίες που συνεπάγονται ριζικές αλλαγές στο κοινωνικό μοντέλο και δραστικούς μετασχηματισμούς των αγορών

Το συμπέρασμα είναι ότι παρά την αναμφισβήτητη προτεραιότητα της ανακύκλωσης - ανάκτησης -αξιοποίησης των στερεών αποβλήτων έναντι της επεξεργασίας και διάθεσης, προτεραιότητα που είναι όρος για την αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς και της κοινωνικής συνείδησης, μια άμεση ανακούφιση από τις τεράστιες περιβαλλοντικές πιέσεις των στερεών αποβλήτων δεν μπορεί παρά να βασιστεί σε ολοκληρωμένα μοντέλα διαχείρισης που θα περιλαμβάνουν προγράμματα ανακύκλωσης, μονάδες επεξεργασίας και χώρους διάθεσης.

Γι΄ αυτό από την πρώτη στιγμή αναδείξαμε με όλους τους τρόπους και προς όλους τους υπευθύνους την ανάγκη για ολική διαχείριση των απορριμμάτων.

Στα πλαίσια αυτά από τις πρώτες ημέρες της θητείας μας ενημερώσαμε την πολιτεία για την απόφασή μας να επιλύσουμε άμεσα το πρόβλημα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, στην κατεύθυνση των δεσμεύσεων που αναλάβαμε από την προεκλογική ήδη περίοδο απέναντι στους Πελοποννησίους συμπολίτες μας. Καταστήσαμε απολύτως σαφές ότι δεν θα κρυφτούμε πίσω από θολές αρμοδιότητες και μεταβατικές περιόδους και απαιτήσαμε να ανατεθεί άμεσα (και όχι από την 1η Ιουλίου 2011) η ευθύνη σε εμάς. Παράλληλα, και προκειμένου να στηρίξουμε τους Δήμους στην αυριανή τους προσπάθεια προτείναμε τη δημιουργία διαβαθμιδικού ΦοΔΣΑ για την Περιφέρεια Πελοποννήσου, με συμμετοχή, δηλαδή, της αιρετής περιφέρειας. Η ύπαρξη ενός ισχυρού και αξιόπιστου φορέα ο οποίος θα δραστηριοποιείται σε Περιφερειακό επίπεδο, θεωρούμε ότι θα συμβάλλει σημαντικά στην επιτυχή ανάπτυξη του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης αποβλήτων.

Ήδη εκδόθηκαν οι πρώτες αποφάσεις για παύση λειτουργίας 28 από τους 58 εναπομείναντες ΧΑΔΑ, γεγονός που αποτυπώνει την σύμπνοια όλων μας, την απόφαση να στηρίξουμε ο ένας το άλλο και όλοι μαζί να προχωρήσουμε την Περιφέρεια Πελοποννήσου στη νέα εποχή.

Σήμερα με την απόφασή μας απαιτούμε από την Πολιτεία να μην χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος και να μεταφερθούν τώρα οι παρακάτω αρμοδιότητες στην Αιρετή Περιφέρεια:

Η ωρίμανση και υλοποίηση των έργων προσωρινής αποθήκευσης μεταφόρτωσης, αξιοποίησης και διάθεσης των αστικών αποβλήτων που προβλέπονται από το νέο ΠΕΣΔΑ που εγκρίθηκε.

Η παύση λειτουργίας και η ωρίμανση και υλοποίηση των έργων αποκατάστασης των ΧΑΔΑ.

Ο κ. Τατούλης σε μια προσπάθεια να εμφανιστεί ως υποστηριχτής της ανακύκλωσης, μίλησε για την καθιέρωση «μπόνους», στα νοικοκυριά και τους δήμους που θα ανακυκλώνουν και ενέταξε στο σκεπτικό του και την πρόταση του περιφερειακού συμβούλου Φάνη Στεφανόπουλου, περί «ανταποδοτικότητας», με στόχο την μύηση των παιδιών στα οφέλη της ανακύκλωσης.

Σε καμιά περίπτωση πάντως δεν υπήρξε πολιτικό πλαίσιο, παρά μόνο η πρόθεση για έναν αόριστο διεθνή διαγωνισμό που δεν θα κατευθύνεται προς την ανακύκλωση, αλλά θα ορίζει από μόνη της η «νικήτρια πρόταση» τον τρόπο αντιμετώπισης των σκουπιδιών.