Αντιδράσεις και προστριβές προκάλεσε η πρόταση της Έλσας Παπαδημητρίου για τον Ανάβαλλο

Σαράντα χρόνια μετά τα πρώτα έργα στην περιοχή το να βάλουν τα ίδια σχεδόν πρόσωπα ερίζουν γύρω από τις πηγές και την ποιότητα των νερών. Ιδιωτικός τομέας ή Δημόσιο, είναι το ερώτημα για το ποιός θα αναλάβει πλέον τις τύχες της τελευταίας πηγής της Αργολίδας. Πριν λίγες μέρες οι ουλές της Αργολίδας Έλσα Παπαδημητρίου με μια ομάδα επιστημόνων παρουσίασε τη δική της άποψη για το πως θα πρέπει να γίνει η εκμετάλλευση των πηγών αλλά παράλληλα και τι μέτρα πρέπει να ληφθούν ώστε να εμποδιστεί η υφαλμύρωση του Αναβάλου: Σύμφωνα με την βουλευτή Αργολίδας οι λύσεις είναι «Ένα Μεγάλο και Σύνθετο Δημόσιο Έργο που αν άρχιζε αύριο η προαπαιτούμενη γραφειοκρατική διαδικασία, η υλοποίηση θα ξεκινούσε σε 2-2"2 χρόνια. (ή ως Δημόσιο ή ως Σ.Δ.Ι.Τ.)
Η Άμεση αντιμετώπιση του Διορθωτικού Έργου μέχρι και της παράδοσης του Έργου Κεφαλής μέχρι τα Σημεία Αρχικής Διανομής (6-9 μήνες με Δημόσιο διαγωνισμό) και ταυτόχρονα εκκίνηση του Υπόλοιπου Έργου μέχρι και την Ερμιονίδα, μέχρι και τον τελευταίο χρήστη».
Σύμφωνα με την κυρία Παπαδημητρίου «η υπερήμερη αντοχή του δύσμοιρου φράγματος και η αγωνία μας, κάτι να κάνουμε πριν τα «τινάξει» και η τελευταία Αντλία, μας υποχρεώνουν να επιλέξουμε την δεύτερη λύση και προχωρώ στην παρουσίαση της.
Στα πλαίσια του προβλήματος των υδάτινων πόρων, στην χώρα μας αλλά και διεθνώς, οι εγκαταστάσεις Αναβάλου Κιβερίου κατέχουν μία εξέχουσα θέση, μοναδική στον κόσμο. Κατ' αρχήν, διότι μπορούν να παράσχουν ποσότητα νερού πόσιμου (180 ppm χλωριόντων όταν δουλεύουν σωστά με όριο τα 250 ppm) σχεδόν ίση με την κατανάλωση της Αθήνας. Με τέτοια ποσότητα και ποιότητα λύνεται ταυτόχρονα το πρόβλημα άρδευσης του κάμπου στα Ίρια, του Αργολικού πεδίου και της Ερμιονίδας αλλά και το πρόβλημα παροχής πόσιμου νερού στις πόλεις και τα χωριά μας, κι αυτό χωρίς τα φαραωνικά έξοδα για αφαλατώσεις θαλασσινού νερού που ακούγονται και που είναι και περιβαλλοντικά καταδικαστέες ».
Για να έχουμε όμως αυτά τα αποτελέσματα της Βουλής της Αργολίδας πρότινε τα ακόλουθα : «Ο Ανάβαλός μας σαραντάρισε, κολοβός και συνεχώς φθίνων. Από τεχνική άποψη, σχετικά με την κατάσταση των εγκαταστάσεων και τα μέτρα που επιβάλλονται, πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι τις χαρακτηρίζει κάκιστη συντήρηση που φθάνει τα όρια της εγκατάλειψης. Κι επειδή μια φωτογραφία, ένα δΐίάβ είναι χίλιες λέξεις, ας δούμε που βρισκόμαστε: (προβολή) Να μπω τώρα και στις λέξεις:
1. Η λεκάνη του φράγματος έχει γεμίσει από λάσπη, καλαμιές και φυτά διάφορα και δεν εκπληρεί τον ρόλο της.
2. Το ίδιο το φράγμα έχει διαβρωθεί και έχει εκτεθειμένη την ατσάλινη αρματωσιά του, με κίνδυνο να ερειπωθεί αν συνεχίσει αυτή η κατάσταση.
3. Οι μηχανισμοί που ανοιγοκλείνουν τις 15 βάννες είναι σε κακή κατάσταση και ένα από τα μοτέρ είναι τελείως κατεστραμμένο.
4. Τα πιεζόμετρα δεν λειτουργούν, ένα είναι κατεστραμμένο.
5. Γενικά, οι αυτοματισμοί που έχουν προβλεφθεί από τον κατασκευαστή και είναι στη βάση του όλου συστήματος δεν λειτουργούν από καιρό.
6. Οι αντλίες είναι σε κακή κατάσταση και χρησιμοποιούνται μία μία σε στροφές πολύ πάνω από τις προδιαγραφές τους, πράγμα που έχει σαν επακόλουθο συνεχείς βλάβες και την γρήγορη φθορά τους. Σε συμπέρασμα, θα πούμε ότι το σύστημα είναι σε άθλιες συνθήκες συντηρήσεως κυρίως διότι δεν έχουν γίνει κατανοητές οι βασικές αρχές με βάση τις οποίες έχει προβλεφθεί να λειτουργεί. Έτσι, και η λειτουργία του και βέβαια η συντήρηση του χωλαίνουν εξ αρχής, και οι εγκαταστάσεις, δουλεύοντας εμπειρικά, έχουν εξ ορισμού χαμηλή απόδοση. Όταν η συντήρηση επηρεάζει πια τις βασικές παραμέτρους (όγκος της λεκάνης ηρεμίας, στάθμη της λεκάνης) τότε πια τα χλωριόντα ανεβαίνουν.
Είναι λοιπόν επείγον να βελτιστοποιηθεί η λειτουργία του συστήματος, και πρώτα απ όλα να προσαρμοσθεί επιτέλους στις βασικές αρχές που το διέπουν. Η βάση τους βρίσκεται στους αυτοματισμούς και τον διαθέσιμο όγκο της λεκάνης. Το πρόβλημα των αντλιών υφίσταται και πρέπει βέβαια να αντιμετωπισθεί, τίποτα όμως δεν θα πετύχουμε όσο παραμελούμε τα δύο άλλα ως άνω. Πέρα από αυτό και με δεδομένη την ύπαρξη σήμερα πιο εξελιγμένης τεχνολογίας, μπορεί και πρέπει να επιτευχθεί η βελτιστοποίηση και αναβάθμιση των εγκαταστάσεων έτσι ώστε να διασφαλίζεται η συνεχής, μόνιμη παροχή νερού πόσιμης ποιότητας. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί με την εγκατάσταση συστημάτων αποτροπής των στροβιλισμών στη ροή του νερού και την προσεκτική, μόνιμη παρακολούθηση της λειτουργίας του συνόλου από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό. Από κοινωνικοοικονομική άποψη, η ορθολογιστική και επιστημονικά σωστή λειτουργία του Αναβάλου, καθώς εγγυάται την κάλυψη των αναγκαίων για τις αστικές και αγροτικές ανάγκες και τις απαραίτητες ποσότητες σε μια μακροπρόθεσμη βάση, επιτρέπει τον στρατηγικό σχεδιασμό και ανάπτυξη της περιοχής. Η λύση που προτείνεται πέρα από την εξασφάλιση μιας στερεής αναπτυξιακής προοπτικής, δημιουργεί και εξαιρετικά ευνοϊκές οικονομικές προϋποθέσεις σε ότι αφορά την τιμή μονάδος του κρίσιμου και ζωτικού αυτού αγαθού ».
Κάλεσε μάλιστα και τους δημάρχους του νομού να συμβάλουν και αυτοί ώστε να υλοποιηθούν οι προτάσεις.


Κοινωνικό αγαθό και όχι εμπορεύσιμο προϊόν το Νερό

Η αναφορά τόσο των επιστημόνων οι οποίοι συνοδεύουν την κα. Παπαδημητρίου όσο και της ιδίας στην κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή το φράγμα του αναβάλουν καθώς και το αντλιοστάσιο προκάλεσαν την αντίδραση του νομάρχη Αργολίδας Βασίλη Σωτηροπούλου ο οποίος θεώρησε ότι υποβαθμίζεται με αυτόν τον τρόπο το έργο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Ο κ. Σωτηρόπουλος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι το νερό είναι : «Για την Αργολίδα πλέον μετά την λειψυδρία των τελευταίων ετών και την μείωση της παροχής της πηγής της Λέρνης οι μόνες πηγές που μπορούν και πρέπει να αξιοποιηθούν είναι οι πηγές του Αναβάλου. Το έργο του Αναβάλου προγραμματίστηκε από τη δεκαετία του 1960 για την ικανοποίηση επιτακτικών αναγκών καταρχάς αρδευτικών, αλλά και με απώτερους στόχους ύδρευσης του Νομού λόγω της υδατικής ανεπάρκειας και της υφαλμύρωσης. Λειτουργεί όμως και ως περιβαλλοντικό όπου με τη συνεχή επέκταση των δικτύων προστατεύεται ο υπόγειος υδροφορέας και αποφεύγεται η διάνοιξη νέων αρδευτικών γεωτρήσεων.
Για τον εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφορέα από το 2005, μετά από μια σημαντική μελέτη που κάναμε, υπογράφει ΚΥΑ των Υπουργείων ΠΕΧΩΔΕ και Αγροτικής Ανάπτυξης για να χρησιμοποιούμε τα νερά του Κεφαλαρίου και της Λέρνης για τη βελτίωση των ποιοτικών στοιχείων των υπογείων νερών. Δυστυχώς όμως οι καιρικές συνθήκες των τελευταίων ετών με την έντονη λειψυδρία δεν επέτρεψαν να γίνει εμπλουτισμός. Επίσης εξετάζεται ο εμπλουτισμός και με χρήση νερού από μικρά φράγματα σε περιοχές που οι γεωλογικές συνθήκες είναι κατάλληλες.
Ο μεγάλος αριθμός υδρογεωτρήσεων που έγιναν τα τελευταία 50 χρόνια για τις αρδευτικές ανάγκες των αγροτών, χωρίς ουσιαστικά κανόνες χωροθέτησης και διαχείρισης του νερού, επιβάρυναν υπέρμετρα τους αγρότες και με την υπερκατανάλωση οδήγησαν σε υφαλμύρωση των υπόγειων νερών και σε πολλές περιοχές σε μη αναστρέψιμη εξάντληση του υδροφόρου ορίζοντα. Πρέπει να αλλάξουν ριζικά οι σημερινές συνθήκες της χρήσης του νερού και της προστασίας του περιβάλλοντος προς αποφυγή της ρύπανσης, μόλυνση του υδάτινου στοιχείου και των παραθαλάσσιων ακτών.
Οι μεγάλες ανάγκες για άρδευση οδήγησαν τη Νομαρχία σε έντονη διαβούλευση με την Περιφέρεια Πελοποννήσου και πετύχαμε να υλοποιηθούν τα αρδευτικά έργα του Αχλαδοκάμπου, αίτημα δεκαετιών των κατοίκων της περιοχής, το αρδευτικό έργο της Σκοτεινής προϋπολογισμού 3 εκατομμυρίων ευρώ, του Ροινού, των Πυργιωτίκων, της περιοχής Πουλακίδας- Δενδρά, και το έργο μεταφοράς νερού προς Κουτσοπόδι και Σχοινοχώρι προϋπολογισμού 2,4 εκατομμυρίων ευρώ.
Ιδιαίτερα για τις ανάγκες ύδρευσης της περιοχής Ερμιονίδος ολοκληρώνεται η μελέτη φράγματος Τζερτζελιάς προϋπολογισμού 2 εκατομμυρίων ευρώ και διεκδικούμε την υλοποίηση του από την Κυβέρνηση.
Η Νομαρχία Αργολίδος πέρα όλων αυτών που αναφέρθηκαν παραπάνω πρωταρχικά στοχεύει στην αξιοποίηση του νερού των πηγών του Αναβάλου για την κάλυψη των αναγκών άρδευσης και ύδρευσης του Νομού.
Το πρόβλημα είναι σε όλους γνωστό από χρόνια. Η Νομαρχία διαχρονικά δεν είχε ούτε τις αρμοδιότητες ούτε και τους πόρους για την καλή συντήρηση του φράγματος, τη λειτουργία των ισχυρών αντλιών , των πιεζόμετρων κλπ για να μη διακοπή η συνεχής και επαρκής ποσότητα για τις αρδευτικές ανάγκες. Παρ’όλα ταύτα εύκολα ή δύσκολα με μεγάλες προσπάθειες ( Περιφέρειας, Νομαρχίας, ΥΕΒ, ΤΟΕΒ), πολλών και αγωνίες κατορθώσαμε να καλύψουμε τις βασικές αγροτικές ανάγκες και χαιρετίζουμε την απόφαση του Γενικού Γραμματέα για την χρησιμοποίηση ακόμη του νερού του αναβάλου στα δίκτυα ύδρευσης των πόλεων σε περιπτώσεις που το νερό της πηγής της Λέρνης μειωθεί και δεν είναι επαρκές για τη κάλυψη των αναγκών. Σήμερα υπάρχει η τεχνογνωσία που μπορεί να μετατρέψει το νερό του Αναβάλου σε κατάλληλο πόσιμο και να καλύψουμε και τις ανάγκες ύδρευσης όλων των Δήμων του Νομού και όχι μόνο. Η παροχή των πηγών του Αναβάλου έχει εκτιμηθεί σε 40 χιλιάδες κυβικά την ώρα με ποιοτικούς δείκτες ικανοποιητικούς.
Πέραν όμως αυτού υπάρχει ακόμη η δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω κατάλληλου υδροηλεκτρικής εγκατάστασης και θα χρησιμοποιείται για την δωρεά λειτουργία όλων των αντλιοστασίων που επιβαρύνουν σήμερα πάρα πολύ τους πολίτες χρήστες ».
Την διαφωνία του για την είσοδο ιδιωτών στην διαχείριση των υδατικών αποθεμάτων του νόμου εξέφρασε παράλληλα ο νομάρχης Αργολίδας δηλώνοντας ότι τον έρωτα το διαχειριστούμε εμείς: « Η λειτουργία ενός τόσο βασικού έργου με σύγχρονες επιστημονικά μεθόδους και με ορθολογική χρήση από όλους τους πολίτες όχι μόνο θα καλύψει τις ανάγκες άρδευσης , ύδρευσης βιομηχανικές, τουριστικές κλπ, αλλά θα λειτουργήσει και ως κατ’εξοχή περιβαλλοντικό και μαζί με τον εμπλουτισμό θα αποτρέψει την οριστική εξάντληση και υποβάθμιση του υπόγειου υδροφορέα και να μην ξεχνάμε ότι τα αποθέματα του πόσιμου νερού δεν είναι ανεξάντλητα.
Το Ελληνικό Δημόσιο , η Αυτοδιοίκηση και οι φορείς ( χρήστες) πρέπει να αναλάβουν όλη αυτή τη σημαντική προσπάθεια για την αξιοποίηση, διαχείριση και προστασία των υδάτινων πόρων.
Το φτωχό Ελληνικό Δημόσιο το 1970 έκανε αυτό το πρωτοποριακό έργο για την εποχή του και δεν είναι δυνατόν σήμερα με νέα τεχνογνωσία και πολύ περισσότερους πόρους να ισχυριζόμαστε ότι το δημόσιο είναι ανίκανο να αξιοποιήσει και να διαχειρισθεί με τους εμπλεκόμενους φορείς το νερό του Αναβάλου.
Οι πολυεθνικές εταιρείες εμπορίας νερού έχουν επιδοθεί τα τελευταία χρόνια σε μεγάλες κινητοποιήσεις για την ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων και η παγκόσμια τράπεζα προέβλεψε ότι το παγκόσμιο εμπόριο νερού σε σύντομο χρονικό διάστημα θα αποφέρει αστρονομικά κέρδη δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το νερό είναι στοιχείο αναγκαίο για τη ζωή , για την υγεία , την ευημερία και δεν μπορεί να θεωρείται απλό εμπόρευμα , αλλά μόνο κοινωνικό αγαθό. Τα συμφέροντα του ιδιωτικού τομέα είναι ασύμφορα με την παροχή κοινωφελών υπηρεσιών και ουσιαστικά υπονομεύουν την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη ενός τόπου και διακυβεύονται οι ανάγκες των μελλοντικών γενεών.
Οι πηγές του Αναβάλου θα αξιοποιηθούν και θα διαχειρισθούν από εμάς ».


Αντιδρούν οι βουλευτές
Με επιστολή του στους 3 συναρμόδιους Υπουργούς ΠΕΧΩΔΕ, κ. Γ. Σουφλιά, Οικονομίας & Οικονομικών, κ. Γ. Αλογοσκούφη και Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, κ. Αλ. Κοντό ο βουλευτή Αργολίδας Γιάννης Μανιάτης επισημαίνει τα προβλήματα τα οποία υπάρχουν στο φράγμα του αντιπάλου ενώ παράλληλα ερωτά : «1. Είναι στις προθέσεις του Υπουργείου να αναλάβει πρωτοβουλία ώστε το έργο του Αναβάλου, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013, να ενταχθεί στο εθνικό σκέλος του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον» του ΥΠΕΧΩΔΕ, έτσι ώστε να υπάρχει όλη η απαραίτητη χρηματοδοτική ευχέρεια για την ολοκλήρωσή του;
Είναι στις προθέσεις του Υπουργείου να προχωρήσει σε δράσεις πλήρους αξιοποίησης των πηγών του Αναβάλου, πέρα και πάνω από τις επιμέρους αποσπασματικές χρηματοδοτήσεις που προκύπτουν από καθαρά εθνικούς πόρους του ΠΔΕ και εκτελούνται από την Περιφέρεια Πελοποννήσου;
Για ποιες περιοχές του νομού Αργολίδας υπάρχουν αυτή τη στιγμή έτοιμες μελέτες για επέκταση του δικτύου, έτσι ώστε σε περίπτωση διάθεσης κονδυλίων για άμεση χρηματοδότηση επέκτασης του δικτύου να μπορούν τα αντίστοιχα τεχνικά έργα να ξεκινήσουν αμέσως; Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα εκπόνησης νέων μελετών για επέκταση του δικτύου; Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι αντίστοιχες αναθέσεις;
Ποια είναι τα βασικά, φυσικά, χημικά, περιβαλλοντικά και τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, όπως ποσότητες ύδατος που συλλαμβάνονται, ποσότητες που θα μπορούσαν να συλληφθούν με εκτέλεση άλλων θαλάσσιων έργων, ποσότητες που χάνονται στη θάλασσα, δυναμικότητα υφιστάμενων αντλιών, χημική σύνθεση, κ.ά.;
Πώς εξασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία του έργου και η άρδευση των καλλιεργειών;
Ποιος είναι ο σχεδιασμός του Υπουργείου για τη συντήρηση του υφιστάμενου πεπαλαιωμένου δικτύου του Αναβάλου; Ποια κονδύλια έχουν προβλεφθεί για το έτος 2008; Ποια είναι η πρόβλεψη για τα επόμενα χρόνια;
Ποιος είναι ο σχεδιασμός του Υπουργείου για την επέκταση του δικτύου σε άλλες περιοχές του νομού κατά τα προσεχή έτη;
Είναι στις προθέσεις του Υπουργείου να αναλάβει πρωτοβουλία, με ευθύνη του αρμόδιου Υπουργού, ώστε το κορυφαίο για την Αργολίδα θέμα του Αναβάλου να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο μιας ευρείας, υψηλού επιπέδου, πολιτικής και επιστημονικής – τεχνικής συνάντησης των θεσμικών εκπροσώπων του νομού Αργολίδας και των αρμόδιων υπηρεσιακών φορέων με τη συμμετοχή ειδικών επιστημόνων υψηλού κύρους, έτσι ώστε να δοθούν οι κεντρικές κατευθύνσεις για την εκπόνηση ενός αποτελεσματικού Επιχειρησιακού Σχεδίου ολοκληρωμένης διαχείρισης και πλήρους αξιοποίησης των πηγών του Αναβάλου σε πλήρη αρμονία και κατ’ εφαρμογή των επιταγών και προβλέψεων της εθνικής νομοθεσίας και των αρχών που διέπουν την κοινοτική Οδηγία 2000/60;».
Αντίδραση στο θέμα του Αναβάλου υπήρξαν και από τον άλλο βουλευτή της Ν. Δημοκρατίας Γιάννη Μανώλη, ο οποίος υπενθήμισε ότι «στο πρόγραμμα "Αλέξανδρος Μπαλτατζής" του Υπουργείου Γεωργίας προβλέπονται κονδύλια για το Ανάβαλο, έτσι ώστε να δώσει λύσεις στην άρδευση και ύδρευση της Αργολίδας».